Analiza wykorzystania ekosystemów miejskich w Polsce

Badacze z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN przeprowadzili analizę, która ujawnia różnice w wykorzystaniu drzew do oczyszczania powietrza w polskich miastach. Bielsko-Biała okazała się liderem w tej dziedzinie, podczas gdy Rzeszów znajduje się na końcu listy. Ponadto, zauważalna jest znaczna różnica w niespełnionym zapotrzebowaniu na rekreację na łonie przyrody pomiędzy Częstochową a Olsztynem – dane wskazują, że jest ono siedem razy większe w Częstochowie.

Zespół naukowców pod kierownictwem dr hab. Andrzeja Affeka z IGiPZ PAN dokonał oceny wybranych usług ekosystemowych w dwudziestu obszarach metropolitalnych w Polsce. Ich praca, opublikowana w „Przeglądzie Geograficznym”, miała na celu przedstawienie metodologicznych rozwiązań do oceny i mapowania usług ekosystemowych na szczeblu krajowym.

Usługi ekosystemowe to ogromna wartość, jaką przyroda wnosi do życia człowieka. Te korzyści obejmują nie tylko dostarczanie żywności i energii, ale także regulację klimatu, oczyszczanie powietrza i oferowanie przestrzeni do rekreacji. Wszystko to przekłada się na konkretne korzyści, takie jak dobre samopoczucie, poczucie bezpieczeństwa, stabilny klimat i czyste powietrze.

Dr hab. Andrzej Affek wyjaśnił, że miejskie ekosystemy są zwykle definiowane jako pozostałości naturalnych (takich jak lasy) i półnaturalnych (takich jak łąki) ekosystemów w obszarach miejskich. Jednak niektóre środowiska naukowe sugerują rozszerzenie tej definicji o obszary zielone stworzone całkowicie przez człowieka, jak na przykład dachy porośnięte roślinnością.

Badania przeprowadzone przez zespół IGiPZ PAN skoncentrowały się na trzech rodzajach usług ekosystemowych: zaopatrzeniowych (korzyści materialne czerpane z przyrody przez ludzi), regulacyjnych (korzyści wynikające z procesów naturalnych, które są pożyteczne dla człowieka, np. absorpcja dwutlenku węgla przez drzewa) oraz kulturowych (korzyści płynące z możliwości realizacji aktywności na łonie natury). Badacze ocenili trzy najważniejsze aspekty tych usług: potencjał, wykorzystanie i niezaspokojone zapotrzebowanie.